Trytytki to powszechnie znane obejmy zaciskowe stosowane do spinania kabli elektrycznych w wiązki. Zwykle wykonywane są z tworzyw sztucznych, rzadziej z metali. Dzięki niezawodnemu mechanizmowi zębatkowo-zapadkowemu znajdują zastosowanie w wielu dziedzinach. Na rynku dostępne są w kilku rodzajach. Zalicza się do nich trytytki do kabli odporne na działanie wysokich temperatur, ogień i promieniowanie UV. W jakich sytuacjach się przydają? Kiedy warto mieć je pod ręką?
Jak zbudowane są trytytki?
Bardzo prosto, a jednocześnie bardzo sprytnie. Najpopularniejsze opaski kablowe składają się z elastycznej taśmy wykonanej z tworzywa sztucznego ze zintegrowaną zębatką. Z jednej strony zakończone są szpiczastą końcówką. Na drugim krańcu mają zapadkę, przez którą przeciąga się taśmę. Raz przełożonej przez zamek taśmy nie da się ponownie wyciągnąć. Odpowiadają za to odpowiednio wyprofilowane ząbki. Powstałą pętlę można jedynie mocniej zaciągnąć.
Jak to wszystko się zaczęło?
Historia trytytek zaczęła się w roku 1956 w fabryce Boeinga. To właśnie wtedy pracownik amerykańskiej firmy Thomas & Betts uznał, że układanie wiązek kabli na pokładzie samolotu zajmuje zbyt dużo czasu i jest bardzo męczące. Postanowił więc ten proces uprościć. Zadanie to powierzono Maurusowi C. Loganowi, który miał znaleźć najlepsze rozwiązanie. Przez dwa lata ten inżynier zaprojektował wiele wersji opasek, ale dopiero 24 czerwca 1958 roku opatentował opaskę Ty-Rap.
Pierwsze opaski zaciskowe były metalowe, a proces ich produkcji był bardzo czasochłonny. Sama zapadka była też podatna na złamania. Ostateczna wersja trytytki powstała 10 lat później w roku 1968. Od tego czasu na rynku pojawiło się kilkaset różnych wersji opasek zaciskowych. Początkowo stosowano je jedynie w branży lotniczej. Potem zaczęto wykorzystywać je w innych gałęziach przemysłu. Dzisiaj trytytki spotkać można w zasadzie w każdym gospodarstwie domowym.
Ogólne zastosowania opasek kablowych
Trytki, trytytki, trytyty, zipy, opaski kablowe, opaski zaciskowe. Te elastyczne obejmy mają porównywalną ilość zastosowań do liczby nazw, którymi są określane. Przede wszystkim stosowane są do spinania kabli elektrycznych w wiązki. Duże znaczenie ma to przede wszystkim w przypadku skomplikowanych instalacji, które wymagają skutecznych narzędzi do ich uporządkowania. Trytytki nie są doceniane tylko za łatwość aplikacji i wytrzymałość. Elektrycy wskazują, że duże znaczenie ma również ilość dostępnych wariantów kolorystycznych. Oznaczenie poszczególnych wiązek różnobarwnymi zipami ułatwia ewentualne renowacje i naprawy instalacji.
Oprócz zastosowań czysto technicznych…
… te elastyczne i trwałe opaski znajdują też wiele innych zastosowań. Często można wypatrzyć je w ogrodach, gdzie wykorzystywane są do podtrzymywania gałązek drzew lub krzewów. Stosowane są też do doraźnych napraw w gospodarstwach domowych i garażach, np. do mocowania kołpaków samochodowych. Nieobce są również policjantom. Gdy zabraknie kajdanek, trytytki świetnie sprawdzą się, aby związać ręce zatrzymanym. Opaski kablowe stosuje się także w centrach przesyłowych, na pocztach i magazynach firm kurierskich do pakowania przesyłek. Zależnie od ich rodzajów można przypisać im jeszcze mnóstwo zadań.
Trytki do kabli – najpopularniejsze rodzaje
Od lat dużym zainteresowaniem cieszą się standardowe białe i czarne opaski. Dlaczego? Ponieważ są atrakcyjne cenowo, niezawodne i wytrzymałe. Poza tym klasyczne rozwiązania nigdy nie wychodzą z mody, a białe i czarne trytytki na rynku materiałów mocujących zdecydowanie zaliczają się do tego grona. Wśród często wybieranych opasek kablowych należy wspomnieć też o zipach wielokrotnego użytku, otwieralnych opaskach koralikowo-kulkowych, obejmach oczkowych, trytkach z tabliczką opisową czy opaskach detektowalnych. Typy trytek na kable moglibyśmy wymieniać jeszcze długo. Jednak, w tym wpisie postanowiliśmy przybliżyć Ci nieco właściwości opasek do zadań ekstremalnych: odpornych na temperaturę, ogień i promieniowanie UV.
Trytytki o podwyższonej odporności – czym są?
Niektóre środowiska pracy wymagają użycia specjalnych środków. Nie mówimy tu o tak ekstremalnych, jak te panujące na Marsie. Choć jak widać na zdjęciu zrobionym przez łazika Curiosity, NASA również wykorzystuje trytytki do zabezpieczania przewodów. Oczywiście te „kosmiczne” opaski kablowe podobne są do ich „ziemskich” odpowiedników tylko w kwestiach konstrukcyjnych. Wykonane są bowiem z innych materiałów. Jak podaje portal sciencealert.com produkowane są z żywic Tefzel ETFE (etylenowo-tetrafluoroetylenowych), które odporne są zarówno na bardzo niskie, jak i wysokie temperatury. Nie szkodzi im też długotrwała ekspozycja na silne promieniowanie ultrafioletowe. Na szczęście na Ziemi, nie mamy do czynienia z aż tak ekstremalnymi warunkami. Jednak zdarzają się skrajnie nieprzyjazne, w których trytki muszą sobie poradzić. Standardowe rodzaje opasek zaciskowych nie są w stanie przetrwać wysokich temperatur, nie mówiąc już o pożarach. Dlatego stworzono ich specjalne, ulepszone odmiany do zadań specjalnych.
Czym są opaski kablowe odporne na wysokie temperatury?
Trytytki odporne na ciepło to obejmy, które wytrzymują wysokie temperatury. Oczywiście nie oznacza to, że są nie do zdarcia. Po dłuższej ekspozycji ulegną zniszczeniu. Jednak wartości temperatur, w których mogą pracować i tak robią wrażenie. Zastanawiasz się, skąd wziąć pewność, że wybrane trytki do kabli spełnią Twoje potrzeby? Czy rekomendacja sprzedawcy wystarczy?
Po czym poznać opaskę o podwyższonej odporności na temperaturę?
Istnieje jeden, bardzo ważny czynnik, który należy sprawdzić, kupując wysokotemperaturowe opaski kablowe. A mianowicie, czy w specyfikacji technicznej produktu wspomniano o klasie palności UL 94. Jest to norma, która klasyfikuje tworzywa sztuczne pod względem szybkości spalania. Nawiasem mówiąc, każda z opasek zaciskowych dostępnych w naszym sklepie została przebadana pod tym kątem. Oczywiście w specyfikacji technicznej opaski wysokotemperaturowej wyraźnie powinien być oznaczony też zakres temperatur, w którym mogą pracować bez szkody dla ich właściwości.
Do jakich środowisk przeznaczone są trytki wysokotemperaturowe?
Opaski kablowe odporne na wysoką temperaturę dedykowane są do miejsc bezpośrednio narażonych na działanie ciepła lub ognia. Jakich dokładnie? Odpowiedź znajdziesz poniżej. Wynika to bowiem z możliwości ich zastosowania.
Zastosowanie trytytek odpornych na wysokie temperatury
Opaski wysokotemperaturowe są bardzo przydatne w wielu dziedzinach. W czołówce ich zastosowań z pewnością znajduje się branża motoryzacyjna. Jeśli zajrzysz pod maskę samochodu, to zrozumiesz dlaczego. Znajdziesz tam masę rurek i węży, które należy utrzymać w porządku. A trzeba pamiętać, że pracujący silnik wytwarza wysokie temperatury. Oznacza to, że każdy element pod maską narażony jest na ekstremalne warunki. Zwykłe trytki do kabli nie zdadzą tu egzaminu. Dlatego mechanicy stosują opaski odporne na wysokie temperatury. Standardowe szybko by się stopiły. W konsekwencji, zamiast pożytku, spowodowałyby jeszcze więcej problemów.
Nie tylko branża motoryzacyjna
Z zalet opasek wysokotemperaturowych korzystają też przedstawiciele branży fotowoltaicznej. Pokrycia dachowe w pełnym słońcu potrafią nagrzać się do bardzo wysokich temperatur. Zamontowane na nich panele słoneczne również. A kable i przewody trzeba w jakiś sposób uporządkować, aby wyglądały estetycznie. Dlatego technicy łączą je w wiązki. Do tego celu idealnie nadają się trytytki odporne na wysokie temperatury.
Opaski kablowe samogasnące – co to takiego?
Samogasnące, czyli niepodtrzymujące ognia. Przeznaczone są do miejsc szczególnie narażonych na wystąpienie pożaru. Zaprojektowane są w taki sposób, aby powstrzymać rozprzestrzenianie się płomieni. Zwykle stosuje się je do spinania w wiązki kabli elektrycznych tego samego typu. Dzięki temu instalacja może kontynuować pracę przez określony czas w ekstremalnie trudnych warunkach.
Jak rozpoznać trytki samogasnące?
Zasada jest podobna jak w przypadku opasek kablowych o podwyższonej odporności na działanie wysokich temperatur. Tu również trzeba zwrócić uwagę na klasę palności. Z tym, że w tym wypadku powinna być oznaczona symbolem UL 94 V0. Poliamid 6.6 ze specjalnymi domieszkami, z którego produkuje się opaski samogasnące, umożliwia im pracę w środowisku, w którym wymagana jest zdolność automatycznego gaszenia się. Bardzo istotne jest, aby zawierały halogenu. W razie pożaru ten związek emitowałby toksyczne, groźne dla zdrowia substancje.
Zastosowanie opasek kablowych samogasnących
Jak wspomnieliśmy, trytytki niepodtrzymujące ognia stosuje się wszędzie tam, gdzie istnieje bezpośrednie ryzyko zagrożenia pożarem. Należy tu więc wspomnieć o narażonych na przeciążenia instalacjach przemysłowych. Trytytki samogasnące są powszechnie wykorzystywane przez techników z branży lotniczej, stoczniowej czy kolejowej. Używane są również w środowiskach zagrożonych zaprószeniem ognia, czyli w miejscach, w których przewijają się tłumy ludzi, np. halach sportowych, stadionach, kinach, teatrach czy scenach plenerowych.
Opaski odporne na działanie promieniowania ultrafioletowego
Również wykonane są z odpornego poliamidu 6.6, tym razem uszlachetnionego specjalnym stabilizatorem. Opaski UV mogą być więc bez przeszkód montowane w miejscach mocno nasłonecznionych i narażonych na działanie skrajnych warunków atmosferycznych. Znakowane są klasą palności UL94 V2, co oznacza, że w razie zapalenia się trytytka będzie płonęła maksymalnie 30 sekund, po czym samoczynnie zgaśnie. Dobrej jakości opaski UV mogą przetrwać nawet 10 lat – takiej gwarancji udzielają producenci.
Gdzie wykorzystuje się opaski odporne na promieniowanie UV?
Kiedy warto zdecydować się na ten produkt? Trytki do kabli odporne na działanie promieni UV są wykorzystywane w wielu sektorach przemysłu, np. drogownictwie, kolejnictwie, energetyce solarnej czy wiatrowej. Stosowane są również do porządkowania wiązek przewodów na farmach fotowoltaicznych. Mogą służyć także do montażu przydrożnych banerów reklamowych czy tablic informacyjnych narażonych na długotrwałe i mocne nasłonecznienie. Znajdzie się dla nich też miejsce w przydomowych zabudowaniach. Z ich pomocą zadbasz o stabilność ogrodzeń czy konstrukcji ogrodowych, np. szklarni, altan lub oranżerii. Można użyć ich nawet do mocowania przewodów antenowych i samych anten.
Trudne warunki? Postaw na opaski o podwyższonej skuteczności!
Idź za przykładem NASA, która nie stroni od prostych rozwiązań, a jednocześnie dba, aby użyte akcesoria świetnie sprawdziły się w przeznaczonej im roli. Do zadań specjalnych zawsze stosuj specjalne środki. Do takich z pewnością należą wspomniane w tym wpisie trytki do kabli. A mianowicie: odporne na działanie wysokich temperatur, promieniowanie ultrafioletowe czy niepodtrzymujące ognia. Charakteryzują się nie tylko typowymi dla standardowych opasek parametrami wytrzymałościowymi i niezawodną konstrukcją, ale również wspomnianymi, dodatkowymi cechami.
Czy opaski kablowe do zadań specjalnych są drogie?
Ich ceny zależne są od wymiarów wybranych modeli. Wahają się w granicach od kilkunastu do kilkudziesięciu złotych za 100 sztuk. W przeliczeniu na jedną sztukę to kwestia kilkunastu groszy. Więc, czy są drogie? Nie. A biorąc pod uwagę ich wyjątkowe właściwości, to inwestycja wydaje się szczególnie trafiona.